In dit webinar hebben de sprekers Marina, Miranda en Karien veel goede tips gegeven over opvoeding in de opvang. Deze hebben wij hieronder voor jullie op een rijtje gezet.
Presentator Olav de Maat: Projectleider bij het Loket Ontheemden Oekraïne PSH (LOOP).
Sprekers
Voor en tijdens het webinar zijn er vragen binnengekomen via de mail en chat. Dank daarvoor! Wij hebben al jullie vragen beantwoord.
Heb je nog vragen omtrent het webinar of over opvoeding? Je kunt ons bellen of mailen. Wij denken met je mee.
Klik op onderstaande knop om alle antwoorden te lezen.
Hoe Oekraïense ouders in de opvang omgaan met hun kinderen is een gevolg van hun achtergrond; qua cultuur, recente persoonlijke geschiedenis en huidige leefsituatie. Veroordeel het niet en ga niet uit van vooroordelen over landelijke of regionale verschillen in (opvoedings)cultuur, maar probeer het te begrijpen. Zoals Karien Dijk van GGD Fryslân zei: ‘Wees nieuwsgierig, vraag gewoon: hoe werkt het bij jullie?’ Besef bijv. wel dat:
Als er aan vertrouwen is gewerkt tussen medewerker en bewoner, is de stap naar hulp kleiner voor bewoners. Luister daarom altijd eerst naar het verhaal van ouders zonder oordeel, als ze om hulp vragen bij opvoeding. Denk en handel daarbij niet enkel als professional, met afstand tot de bewoners. Handel en praat ook met bewoners vanuit je intuïtie als mens, als ouder, was Miranda’s advies.
In de woorden van Miranda Gezel van VluchtelingenWerk: ‘Deel ook je zorgen, als je die hebt, maar geef ze niet het idee dat ze het fout doen of dat hun kinderen ontsporen. Vertel ze dat kinderen kinderen zijn en zij niet de enige zijn: “Jij bent niet de slechterik. De omstándigheden maken het moeilijk. En pubers zijn pubers.”’
Probeer ook andere manieren om hen hun verhaal te laten doen en kijk wat werkt. Een vertrouwenspersoon of jongerenwerker op school of de opvang kan bijv. ook een goede optie zijn voor tieners om hun verhaal bij te doen. Je kunt ook een ideeën- en vragenbus neerzetten, waar bewoners hun praktische én grotere vragen kwijt kunnen.
Veel ontheemden vertrouwen het Nederlandse systeem niet omdat het anders is dan het Oekraïense. Kinderpsycholoog Marina Rozhnyatovskaya van Empatia zei daarover: ‘Oekraïense kinderen (en volwassenen) verwachten bij een uitnodiging voor een gesprek van een instelling, zoals school, vaak dat ze gestraft worden.’ Uitleggen dat dat hier niet zo werkt is dan nodig. Leg bijv. ook uit hoe de preventieve JGZ werkt in Nederland en waar men daarvoor terecht kan, vulde Karien Dijk aan. Vertel dat we in Nederland in de eerste plaats vertrouwen op ons eigen lichaam (in Oekraïne leunt men meer op medicijnen, zoals antibiotica). Goede voorlichting, bijv. over het eigen immuunsysteem, kan daarbij helpen.
Organiseer je lokale en regionale netwerk. Maak de drempel naar hulp- en zorgverleners zo laag mogelijk, door ze letterlijk en figuurlijk in je buurt te organiseren en regelmatig tot continu met ze te spreken en samen te werken, zoals Miranda in Beek doet. Karien Dijk adviseerde om de gemeente en hulp- en zorgverleners uit te nodigen op locatie als je psychosociale problemen verwacht of al hebt en afspraken te maken hoe je met hen situaties te lijf gaat.
Probeer het niet te veel voor bewoners te bedenken. Miranda Gezel ontdekte dat vaak meer kinderen meedoen aan niet-geplande activiteiten dan aan vooraf bedachte en geplande. Maak het ook mogelijk dat kinderen normale dingen kunnen doen: geef ze de mogelijkheid om te sporten, buiten te spelen en deel te nemen aan lokale activiteiten; regel een aparte ruimte waar ze kunnen hangen, spelletjes doen en spelen; zorg voor speelgoed; regel toegang tot het lokale verenigingsleven en sportclubs. Hiervoor kun je ook sportcoaches, opbouwwerkers en andere ‘verbindingsofficieren’ inzetten.
Marina Rozhnyatovskaya benadrukte meermaals dat opvoeding, ook bij ontheemden, begint bij de ouders. Help hen daarbij, o.a. door ze op hun verantwoordelijkheid te wijzen, bijv. op het gebied van:
Het organiseren van de community van Oekraïners op de opvang kan ook helpen om problemen met kinderen en opvoeding als ouders gezamenlijk op te lossen.
Hanteer een meersporenbeleid bij conflict tussen kinderen op de opvang, adviseerde Karien Dijk van GGD Fryslân. Probeer eerst het individu of de betrokken individuen tot bedaren te brengen. Betrek daarbij de ouders. Zet hen in hun rol als ouder. Als dat niet helpt, bespreek het met het betrokken personeel en kijk wat dat kan doen om te helpen. Als ook dat niet helpt, betrek dan hulpverleners, zoals wijkteams, welzijnsorganisaties, school, politie, … Zorg dat je je netwerk hiervoor klaar hebt staan.
In haar presentatie liet Marina zien dat kinderen op verschillende leeftijden verschillende reacties op stress laten zien. Het is goed om je daar bewust van te zijn om het beter te kunnen signaleren. Zo is het gedrag van tieners vaak zo dat ze hun problemen niet tonen júíst als ze die hebben.
De Oekraïense tiener Olha (16) kruipt onder haar deken als ze alleen wil zijn. Net als bij de andere jongeren in de vluchtelingenopvang breekt het gebrek aan privacy, de onzekerheid over de oorlog
en de nieuwe leefsituatie haar op. “Slapen doe ik overdag. ’s Nachts heb ik nachtmerries.”
Door: Judith Janssen
In het webinar zijn we ingegaan op de volgende vragen:
Het meemaken van en vluchten voor een oorlog heeft een grote impact op iemands leven. Zo groot, dat men hier een trauma van kan oplopen. Wanneer spreek je eigenlijk van een trauma? Wat gebeurt er in de hersenen wanneer iemand een traumatische ervaring heeft en wat is het effect daarvan op de mens? Welke signalen laat iemand zien die getraumatiseerd is? En op welke manieren kun je trauma behandelen?
Dat zijn vragen waar internationaal traumadeskundigen en psychologen Anne van den Ouwelant en Trudy Mooren antwoord op geven in het webinar.
Meld je aan voor de volgende webinar. Laat deze hier dan achter.
Hoe ga ik als professional om met de verschillen in opvoeden in Oekraïne en wat wij in Nederland belangrijk vinden?
In het volgende webinar gaan we van 15.30 tot 17.00 in op desillusie. Er lijkt nog geen einde aan de oorlog, en Oekraïense ontheemden kunnen voorlopig waarschijnlijk niet terugkeren. Veel mensen hebben hun toekomstperspectief verloren en ervaren een gevoel van desillusie. In dit webinar wordt ingegaan op dit gevoel van desillusie en hoe je ontheemden daarbij kunt ondersteunen.
Disclaimer
Info@loketoekrainepsh.nl
088 662 5816
Het Loket Ontheemden Oekraïne PSH (LOOP) wordt gesubsideerd door het Ministerie van Justitie en Veiligheid.
Het LOOP verstuurt maandelijks een nieuwsbrief met daarin belangrijke onderwerpen die spelen op het gebied van psychosociale hulpverlening (PSH). Zo lichten we elke nieuwsbrief een vraag uit die binnen is gekomen via de helpdesk en welk advies we daarin hebben gegeven. Ook delen wij regelmatig ‘good practices‘. Dit zijn succesvolle initiatieven uit de praktijk.
Daarnaast kondigen wij belangrijk nieuws aan, zoals nieuwe webinars, werkbezoeken, nieuwe informatie en tips voor het organiseren van de opvang op alle (leef)gebieden voor ontheemden uit Oekraïne.
Volg ons op LinkedIn voor meer nieuws en nieuwe updates.