Ouderschapsondersteuning | Handreiking kind en gezin

Vraag ouders wat ze willen bereiken en wat ze daarvoor nodig hebben

In de context van migratie hebben ouders vaak behoefte aan steun bij de opvoeding van hun kinderen. Opvoeden wordt immers nog complexer wanneer je geconfronteerd wordt met een andere taal, andere opvoedingswaarden, andere normen en andere verwachtingen. Het kan daarom voorkomen dat ouders hulp nodig hebben van buitenaf voor opvoedvraagstukken. 

Toch kunnen ontheemden terughoudend zijn om gebruik te maken van het Nederlandse systeem omdat het anders is dan het Oekraïense. Leg daarom uit hoe de  jeugdgezondheidszorg (JGZ) werkt in Nederland en hoe JGZ kan helpen met opvoedvragen. JGZ heeft een document voor Oekraïense ouders met uitleg over wat de Jeugdgezondheidzorg voor Oekraïense ouders kan betekenen. 

Het is daarnaast belangrijk dat hulpverleners en vrijwilligers weten hoe dit voor Oekraïners is georganiseerd. Op de website van Pharos is hier meer informatie over te vinden. Ook staan er folders met uitleg over mentale en fysieke gezondheid, vertaald in het Oekraïens en Russisch. Verder heeft het onderwijscentrum Gent een brochure ontwikkeld met enkele tips in het Oekraïens die ouders kunnen helpen bij het opvoeden van hun kind in een meertalige context. Daarnaast hebben sommige GGD’en tips voor ouders van kinderen die schokkende gebeurtenissen hebben meegemaakt. Zie bijvoorbeeld de website van GGD Fryslân. 

Verder heeft het Rode Kruis een app ontwikkeld, Parent-Guide, om de ouders van gevluchte kinderen praktisch advies te geven. De app biedt begeleiding over hoe ouders kunnen omgaan met de reacties van hun kinderen op dramatische levensgebeurtenissen en hoe ze gemoedsrust voor hen kunnen creëren. De app kan ouders helpen goede routines en gewoonten aan te leren in het dagelijks leven in een nieuw land. Hij geeft ook advies over zelfzorg, aangezien de gemoedstoestand van ouders grote invloed heeft op kinderen. De app is gebaseerd op uitgebreide kennis over trauma, de levensomstandigheden van vluchtelingen, ouderlijke problemen en kinderpsychologie. 

De Families Foundation heeft foldersgemaakt in verschillende talen, waarmee professionals en vrijwilligers praktische opvoedsteun kunnen bieden aan ouders uit oorlogssituaties.​​ 

VluchtelingenWerk organiseert ouderschapsondersteuning waar Oekraïense ontheemden aan deel kunnen nemen. Je kunt hiervoor contact opnemen met de helpdesk van het LOOP om te kijken wie er in jouw regio actief is.  

​​​​​Tot slot in dit kader, vraag ouders altijd wat ze willen bereiken met hun kinderen en wat ze daarvoor nodig hebben. Zo vergroot je hun commitment en gevoel van zelfregie, wat belangrijk is om de doelen te bereiken. 

Weet hoe je praat over gevoelige onderwerpen

Het kan ouders helpen om met hen over de oorlog en andere moeilijke dingen te praten die ze hebben meegemaakt. Maar het is beter om dit niet te doen in het bijzijn van kinderen. Het is echter wel belangrijk dat ouders zélf het gesprek met hun kinderen aangaan over deze ervaringen. Oekraïense kinderen kunnen traumatische situaties hebben meegemaakt in eigen land, of te maken hebben met pesten op school in Nederland. Uit onderzoek blijkt dat het bevorderend kan werken op het welzijn van het kind als ouders met hen over traumatische ervaringen praten, mits dit op de juiste toon gebeurt.30 Het Nederlands Jeugdinstituut heeft een lijst met tips opgesteld over wat ouders wel en beter niet kunnen doen als ze met hun kinderen over ingrijpende gebeurtenissen praten.  

Verder kun je ouders wijzen op handige tools om moeilijke onderwerpen bespreekbaar te maken. De Augeo Foundation en Stichting Kinderpostzegels ontwikkelden een animatie die professionals helpt om met ouders en kinderen in gesprek te gaan over stress in het Russisch en Oekraïens. Met de animatie wordt uitgelegd wat de impact van stress op een kind is en hoe je kinderen kan helpen omgaan met stress.  

30 AJN Jeugdartsen. (2023). Ouders kunnen hun kind helpen door over een traumatische gebeurtenis te praten

1. Het belang

Waarom het belangrijk is om kinderen en gezinnen te ondersteunen die gevlucht zijn uit hun land.

2. Algemene handvatten

Leer omgaan met cultuurverschillen, werk aan vertrouwen, organiseer activiteiten, bied veiligheid en versterk het netwerk van ouders.

3. Jongeren

Zorg voor taalondersteuning, bied culturele begeleiding, stimuleer activiteiten en ondersteun bij het het sociale netwerk.

4. Signalen

Welke stressreacties zijn normaal en wanneer is er meer aan de hand? Herken tijdig de signalen en handel op tijd.

5. Ouderschapsondersteuning

Probeer ouders zo goed mogelijk te ondersteunen door samen te bespreken en na te denken over hoe je dat kunt doen.

6. Hulpmiddelen

Er zijn voor kinderen, ouders en professionals verschillende hulpmiddelen beschikbaar die ingezet kunnen worden.

Op de hoogte blijven over psychosociale hulp in de opvang?

Het LOOP verstuurt maandelijks een nieuwsbrief met daarin belangrijke onderwerpen die spelen op het gebied van psychosociale hulpverlening (PSH). Zo lichten we elke nieuwsbrief een vraag uit die binnen is gekomen via de helpdesk en welk advies we daarin hebben gegeven. Ook delen wij regelmatig ‘good practices‘. Dit zijn succesvolle initiatieven uit de praktijk. 

Daarnaast kondigen wij belangrijk nieuws aan, zoals nieuwe webinars, werkbezoeken, nieuwe informatie en tips voor het organiseren van de opvang op alle (leef)gebieden voor ontheemden uit Oekraïne.

Volg ons op LinkedIn voor meer nieuws en nieuwe updates. 

Aanmelden nieuwsbrief