Het belang | Handreiking kind en gezin

Het is belangrijk gezinnen te ondersteunen om zo de veerkracht te vergroten

Uit onderzoek blijkt dat kinderen over veel veerkracht beschikken. Het grootste deel, tachtig tot negentig procent, kan zonder al te veel hulp herstellen van traumatische gebeurtenissen. Hulp vanuit de omgeving, zoals de ouder, een familielid of een leerkracht, is hierbij wel essentieel. 4  

Er is aangetoond dat positief, warm en aanwezig ouderschap de negatieve gevolgen van  oorlog, geweld en stress kan verminderen. Als ouders bijvoorbeeld op een bemoedigende manier met hun kinderen praten, kunnen zij sneller herstellen en ontwikkelen ze minder klachten die passen bij een posttraumatische stressstoornis.Een goede gezinsdynamiek, met emotionele verbondenheid, een heldere manier van communiceren en waar wordt gesproken over de potentieel traumatische gebeurtenissen, bepaalt hoe kinderen omgaan met de gebeurtenissen. 

Het bieden van passende ondersteuning kan een uitdaging zijn voor ouders die ontheemd zijn.6

Het lukt een ouder of verzorger die zelf betrokken was bij de ingrijpende gebeurtenis niet altijd om veiligheid te bieden terwijl dit belangrijk is voor het welzijn van het kind. Met name voor de ouders die zelf kampen met stress en trauma is het bijna ondoenlijk om tijdig en adequaat te reageren op de behoeften van hun kinderen.  

Daarnaast is uit literatuurstudies gebleken dat trauma bij ouders door kan worden gegeven aan hun kinderen. 7 Als ouders niet (veel) praten over traumatische gebeurtenissen, kunnen kinderen een eigen beeld vormen over de traumatische gebeurtenissen die de ouder heeft meegemaakt. Ze creëren die beelden op basis wat ze op tv of sociale media zien of wat ze horen via verhalen van familieleden. 8

 

Ga in gesprek om te bepalen wat er nodig is

Het is daarom belangrijk dat gezinnen ondersteuning krijgen om de veerkracht van kinderen te vergroten, en door te verwijzen als meer hulp nodig is. Hierbij is het belangrijk dat je niet zomaar aanneemt dat ontheemden die mogelijk traumatische gebeurtenissen hebben doorgemaakt ook getraumatiseerd zijn. Of dat ontheemden die veel veerkracht tonen geen ondersteuning nodig hebben. 

Ga daarom in gesprek met hen om te achterhalen wat zij nodig hebben. En op signalen te letten die wijzen op mogelijke psychische klachten. Het ondersteunen van gezinnen en in een vroeg stadium adequate hulp bieden in samenwerking met zorgpartijen10 kan voorkomen dat trauma wordt doorgegeven van generatie op generatie.    

Versterk je eigen netwerk

Het is belangrijk om gebruik te maken van organisaties met de juiste kennis en ervaring. Denk hierbij aan de GGD, Nidos en jeugdgezondheidszorg (JGZ). Hier is veel informatie te vinden en bovendien kunnen zij meedenken en adviseren. Zie het overzicht op de beginpa met organisaties voor belangrijke partners op de beginpagina.  

Zorg ervoor dat je rond de opvang gebruik kunt maken van een breed netwerk dat is gericht op contact, activiteiten en lichte ondersteuning en dat kan dienen als vraagbaak voor opvoedvraagstukken en hulpverlening – dus buurtsportcoaches, welzijnswerk, JGZ, gebiedsteams, VluchtelingenWerk, scholen, kinderopvang en andere relevante lokale partijen. De gemeente kan dit organiseren. 

 

4: Nederlands Jeugdinstituut. (z.d.). Ondersteuning van gevluchte kinderen en jongeren.

5: Sloover, M,. Stoltz, S., van Ee, E., (2023) Parent–Child Communication About Potentially Traumatic Events: A Systematic Review. Trauma, Violence, & Abuse, 0(0).

6. ARQ Nationaal Psychotrauma Centrum. (z.d.). De mentale gezondheid van Oekraïense vluchtelingen.

7. Mooren, T. T. M., (2022). Consequenties van psychotrauma voor gezinsrelaties, ARQ Nationaal Psychotrauma Centrum, & Universiteit Utrecht.[4]

8. Universiteit Utrecht. (2022) Trauma’s Oekraïense vluchtelingen raakt het hele gezin.

9. Pharos. (2023) Vroegsignalering psychische klachten bij vluchtelingen.

10. ARQ Kenniscentrum Impact van Rampen en Crises. (2021) Richtlijn psychosociale ondersteuning geüniformeerden.

1. Het belang

Waarom het belangrijk is om kinderen en gezinnen te ondersteunen die gevlucht zijn uit hun land

2. Algemene handvatten

Leer omgaan met cultuurverschillen, werk aan vertrouwen, organiseer activiteiten, bied veiligheid en versterk het netwerk van ouders

3. Jongeren

Zorg voor taalondersteuning, bied culturele begeleiding, stimuleer activiteiten en ondersteun bij het het sociale netwerk

4. Signalen

Welke stressreacties zijn normaal en wanneer is er meer aan de hand? Herken tijdig de signalen en handel op tijd

5. Ouderschapsondersteuning

Probeer ouders zo goed mogelijk te ondersteunen door samen te bespreken en na te denken over hoe je dat kunt doen

6. Hulpmiddelen

Er zijn voor kinderen, ouders en professionals verschillende hulpmiddelen beschikbaar die ingezet kunnen worden

Jouw mening telt nu meer dan ooit.

Heb je weinig tijd? Zou je dan deze vraag willen beantwoorden?
Zou het erg zijn als het LOOP volgens jaar niet meer zou bestaan?

Heb je een paar minuten tijd?
Zou je dan een korte vragenlijst willen invullen? Voor ons zijn die paar minuten onbetaalbaar.