Checklist psychosociale aandachtspunten voor opvanglocaties voor Oekraïense ontheemden

Met de checklist psychosociale aandachtspunten hieronder kun je inschatten in hoeverre op de opvanglocatie voldoende is geregeld om op psychosociaal vlak de Oekraïense ontheemden te ondersteunen. Hij is bedoeld voor mensen die verantwoordelijkheid dragen voor een opvanglocatie. De checklist bestaat uit vijf categorieën en kun je digitaal invullen.

Als je de checklist invult, heb je een goed beeld van waar eventueel extra aandacht aan besteed kan worden om de ontheemden op het psychosociale aspect zo goed mogelijk te ondersteunen. Zo voorkomen we erger, in de eerste plaats voor de ontheemden zelf, maar ook voor de mensen die met hen werken.

Deze checklist is gebaseerd op het PSH-advies bij (langdurige) CNO-opvang van asielzoekers (gepubliceerd door GGD GHOR Nederland en opgesteld door GGD regio Brabant Zuidoost en ARQ Kenniscentrum Impact), het PSH-advies GGD bij langdurige opvang van vluchtelingen uit Oekraïne en de pilot Rapid Needs Assessment uitgevoerd door een aantal GGD’en.

De aandachtspunten in de checklist zijn verdeeld naar de vijf basiscategorieën hulp en ondersteuning uit de multidisciplinaire richtlijn psychosociale hulpverlening (PSH): (1) basiszorg, (2) informatie, (3) praktische ondersteuning, (4) sociale en emotionele ondersteuning en (5) zorg bij gezondheidsklachten. Daarnaast hebben we een categorie met algemene aanbevelingen opgenomen die wat meer overkoepelend zijn.

De checklist bevat geen aandachtspunten m.b.t. hygiëne en infectieziektenpreventie. Hierover kun je contact opnemen met de GGD-afdeling Technische Hygiënezorg of Infectieziektenbestrijding.

Deze lijst is een groeidocument, en pretendeert dus niet om volledig te zijn. Mocht je bij het gebruik ervan of in de uitoefening van je werk extra aandachtspunten tegenkomen, meld deze dan a.j.b. via info@loketoekrainepsh.nl. Dan gebruiken wij die voor verbetering van de checklist. 

Bij elk punt kun je meer uitleg en details krijgen door op ‘Meer info’ te klikken. Per punt geef je aan of het op orde is op de locatie of dat er nog actie nodig is om het op orde te krijgen. Die eventuele actie kun je kwijt in het invulveld eronder. Als je alles hebt ingevuld, kun je alle info en al je antwoorden naar jezelf mailen. De informatie die je invult wordt verder nergens opgeslagen. Het is dus volledig vertrouwelijk.

Belangrijk: vul geen privacygevoelige informatie in. Ook niet als je de checklist alleen voor jezelf gebruikt.
 
Tip: doe deze checklist op een desktop of tablet. Voor de mobiel is deze checklist niet geschikt.
Basiszorg (onderdak, veiligheid, (eerste) medische zorg, eten drinken, tolken, etc.)

Meer info

    1. Zorg voor een zo veel mogelijk langdurig stabiele opvanglocatie. Beperk verhuizingen als het maar even kan.
    2. Houd rekening met cultuur en privacy van bewoners.
    1. Regel gelegenheden waar men zich veilig genoeg kan voelen om zich ongestoord te wassen en gescheiden douches en toiletten voor mannen en vrouwen.
    2. Regel een plek waar men persoonlijke bezittingen tijdens het douchen veilig kan opbergen.
    3. Zelfs als er geen mogelijkheid is om voldoende privacy te bieden, houd dan tenminste rekening met de wensen van mensen bij het kiezen met wie ze zich prettig voelen om te leven.
    4. Slaapkamers hebben vier muren, een plafond en een afsluitbare deur.
    5. Mocht een eigen kamer niet kunnen, creëer dan een in elk geval een ruimte waar mensen zich even terug kunnen trekken.
    6. Bied jongeren een ruimte om zich in terug te kunnen trekken op de opvang.
    7. Plaats leden van verschillende huishoudens niet in één kamer (vooral als ze kleine kinderen hebben) en geef gezinnen (en ‘bij elkaar horende groepen’) (een) eigen kamer(s).
    8. Zet beveiligingspersoneel in om het gevoel van veiligheid te vergroten, niet het gevoel opgesloten te zijn. Zorg daarom dat de beveiliging er niet uitziet als 'politie' (dus liever geen uniform) en dat het de eigen taal spreekt. Betreed privéruimtes ook bijv. niet zonder aankondiging.

    3. Zorg dat de locatie veilig is voor kinderen.
    1. Denk aan verdrinkingsrisico’s in de buurt van de opvang, zoals vijvers, voor kinderen en anderen zonder zwemvaardigheden; maar ook aan open ramen, trapgaten, vijvers, gevaarlijke materialen e.d.
    2. De ouders van sommige kinderen werken en kinderen kunnen dan zonder toezicht zijn. Faciliteer daarom een veilige ruimte om in te spelen en moedig sommige activiteiten aan (bijv. samen lezen).
    3. Denk na over mogelijkheden om iets aan de akoestiek en gehorigheid te doen, zodat geluiden minder ver dragen en mensen minder geluidsoverlast ervaren.

Meer info

    1. Stel leef- en gedragsregels op, specifiek gericht op het gebruik van de (openbare) ruimtes in de opvanglocatie.
    2. Maak ze op maat per locatie en zoveel mogelijk in samenspraak met de bewoners.
    Voorbeelden daarvan zijn:
    1. Respectvol omgaan met elkaar. Zowel bewoners en medewerkers op de opvang als onderling, tussen diverse groepen vluchtelingen in de opvanglocatie.
    2. Respectvol omgaan met andermans en openbare spullen en ruimtes.
    3. Niet roken in openbare ruimtes, en het liefst buiten.
    4. Geen alcohol in openbare ruimtes (als alcoholgebruik een probleem is.
    5. Voor kinderen in de basisschoolleeftijd een ‘bedtijd’ (bijvoorbeeld 20.30 uur) invoeren. Hiermee voorkom je dat jonge kinderen voor geluidsoverlast en onrust zorgen in de locatie, en moe in de klas zitten omdat zij te weinig hebben geslapen. (Wees hier echter voorzichtig mee: zie het volgende punt over opvoeden.)
    6. Geen personen filmen in de opvanglocaties; dit gaat zowel om medewerkers in de opvanglocatie (bijvoorbeeld tijdens gesprekken) als medevluchtelingen.

Meer info

    1. Maak gezamenlijk met de bewoners afspraken over opvoedwaarden in de opvanglocatie en maak ze onderdeel van de leefregels.
    2. Geef vrijheid en respect voor verschillende opvoedingsvormen. Het is bijv. belangrijk dat kinderen op tijd slapen en andere inwoners niet lastigvallen, maar dwing niet ‘één juiste tijd’ af om kinderen naar bed te brengen. Oekraïners zijn daar flexibel mee. Spreek daarom liever af dat iedereen vanaf een bepaalde tijd stil is. (Zie ook het vorige punt over leefregels, waaruit blijkt dat het een precaire balans is.)
    3. Stel uiteraard wel grenzen. Kinderen slaan en op ze schelden is nergens oké.

Meer info

    1. De mogelijkheid om zelf te koken is erg belangrijk. Dit draagt ook bij aan een zinvolle dagbesteding.
    2. Er wordt niet zoveel brood gegeten in Oekraïne als in ons land.
    3. Als kinderen niet goed eten omdat ze het Nederlandse eten niet gewend zijn, geeft dit onrust en zorgen bij de ouders. Voor Oekraïense ouders is het essentieel om een warme lunch voor hun kinderen te hebben.

Meer info

    Meer informatie is te vinden op ajnjeugdartsen.nl (zoek op 'JGZ Oekraïne').

Meer info

    1. Als er problemen zijn met toeleiding naar de juiste zorg, leg dan contact met de GHOR-contactpersoon die het dossier Oekraïne onder haar hoede heeft om te kijken of deze regionaal een faciliterende rol kan spelen om knelpunten weg te nemen.

    2. Er zijn relatief veel Oekraïners met gebitsproblemen door minder goede tandheelkundige zorg in de Oekraïne. Maak lokaal en/of regionaal goede afspraken over welke praktijken Oekraïners kunnen opvangen bij tandheelkundige problemen. Preventieve tandartszorg voor kinderen tot 18 jaar is in de basisverzekering opgenomen. Daarna is tandartszorg alleen beschikbaar bij problemen.

      3. Zorg voor een cultuursensitieve sociale kaart op de locatie, zodat er bijvoorbeeld een overzicht is van waar Oekraïens sprekende psychologen werkzaam zijn of welke ggz-instellingen met tolken werken en ervaring hebben met vluchtelingen.

      4. Mocht je niet direct weten bij wie je voor een specifiek soort zorg moet zijn, dan kun je als opvangmedewerker altijd terecht bij het LOOP (info@loketoekrainepsh.nl). Ontheemden kunnen zich melden bij Empatia (empatiahotline@oporafoundation.nl), waar men ook in het Oekraïens te woord gestaan wordt.


    Informatie (over de gebeurtenis, de stand van zaken, het lot van dierbaren, mogelijke stressreacties)

    Meer info

      Veel mensen zijn veerkrachtig en herstellen vanzelf. Informeer mensen hoe ze om kunnen gaan met stressreacties. Informatiebladen via Pharos: Zorg en ondersteuning voor Oekraïense vluchtelingen.

    Meer info

      Denk ook aan bijv. voldoende stopcontacten en telefoonladers.

    Meer info

      1. Protection issues zijn bijv. geweld, crimineel gedrag, verwaarlozing van personen met specifieke behoeften, mensenhandel en uitbuiting, en uitsluiting of discriminatie.

      2. Schakel altijd de politie in als er sprake is van crimineel gedrag, geweld of ernstige verwaarlozing. Huiselijk geweld of mishandeling kun je melden bij Veilig Thuis of het Zorg- en Veiligheidshuis van de regio. Voor mensenhandel en uitbuiting kun je terecht bij wegwijzermensenhandel.nl, CoMensha (comensha.nl), FairWork (fairwork.nu). Uitsluiting en en discriminatie kun je melden op discriminatie.nl.

      3. Ter voorkoming van dit soort situaties zijn een huishoudelijk reglement en klachtenprocedure nuttig.

    Meer info

      1. Pharos heeft een heldere infographic (in meerdere talen) over gezondheidsklachten en de eerstelijns zorgverlening in Nederland. Hang deze in posterformaat op in de opvanglocaties. Zo is deze info voor alle bewoners, vrijwilligers en hulpverleners eenvoudig beschikbaar.

      2. Het team Gezondheidsbevordering Nieuwkomers van de GGD praktische informatie en voorlichting geven (o.a. over vaccinaties, leefstijl, middelengebruik, gezondheidsonderzoeken door de Jeugdgezondheidszorg en geboortezorg in Nederland).

      3. Oekraïens sprekende medewerkers (die al langer in Nederland zijn) kunnen tijdens een social event op de locatie vertellen over hoe dingen hier geregeld zijn. Vanuit cultuur en vertrouwen sluiten Oekraïens sprekende voorlichters beter aan als het gaat om thema’s zoals opvoeden, gezondheidszorg in Nederland, etc.

    Meer info

      1. Op refugeehelp.nl staat de belangrijkste informatie in veel talen.

      2. Tijdige communicatie over verhuizingen: waarheen, waarom, wanneer? Zo bied je mensen de tijd om zich voor te bereiden en afscheid te nemen (bijv. een afscheidsfeestje vieren voordat kinderen van school weggaan).

      3. Houd je aan gemaakte afspraken: zeg wat je doet en doe wat je zegt. Doe geen beloftes die niet je niet na kunt komen.

      4. Zorg dat mensen inzicht hebben in waar andere familieleden opgevangen worden, mochten gezinnen of families gescheiden zijn. Probeer hen zo veel mogelijk te herenigen binnen dezelfde opvanglocatie.

    Meer info

      Belangrijk is dat deze medewerker(s) min of meer vast en voor langere tijd in de opvanglocaties is (zijn) aangesteld en daardoor goed (en steeds beter) zelf geïnformeerd is (zijn) over allerlei regelingen en oplossingen en er een steeds betere vertrouwensband ontstaat met de vluchtelingen.


    Emotionele en sociale steun (luisterend oor, betrokkenheid, erkenning)

    Meer info

      1. Het is belangrijk dat vluchtelingen hun verhaal kunnen doen (luisterend oor vinden, erkenning en betrokkenheid krijgen).

      2. Versterk het sociale netwerk. Voor kinderen is het belangrijk dat ze samen kunnen spelen.

      3. Faciliteer dat mensen contact kunnen houden met het thuisfront door bijv. voldoende stopcontacten en telefoonladers beschikbaar te stellen en goed functionerende WiFi te regelen.

      4. Richt een huiskamer(setting) in waar men normaal intermenselijk contact kan hebben.


    Meer info

      1. Oekraïners komen uit een post-Sovjetland en zijn erg voorzichtig met in wie ze hun vertrouwen stellen.

      2. Een grote minderheid van ontheemden voelt zich ongemakkelijk bij het delen van hun zorgen vanwege de angst om eruit gegooid te worden en stappen ze misschien niet zomaar op het locatiemanagement af als eerste contactpunt.

      3. Werk aan onderling begrip voor elkaars culturele kenmerken. Dan zal het vertrouwen toenemen. Verschillende partijen kunnen hierbij ondersteunen. Het LOOP (info@loketoekrainepsh.nl) kan je daarover informeren.

      4. Stel een vertrouwenspersoon aan.

      5. Geef bewoners de mogelijkheid een klacht in te dienen en hun kant van het verhaal te geven.

        6. Zorg voor een tolk als er een misverstand of conflict is.

      Meer info

        1. Bied een luisterend oor en een menselijk gesprek: hoe gaat het met mensen, waar lopen ze tegen aan, welke behoeften aan zorg en ondersteuning hebben ze? Uit dit soort gesprekken kunnen ook signalen naar voren komen die duiden op behoefte aan meer specialistische zorg.

        2. Er zijn goede methoden om groepsgesprekken te begeleiden. Deze zijn te vinden op de website van ARQ Kenniscentrum Impact van rampen en crises. Medewerkers kunnen hierin getraind worden (zowel professionals als vrijwilligers).


      Meer info

        1. Mensen die geconfronteerd zijn geweest met een ingrijpende gebeurtenis ervaren vaak veel stress en kunnen angstig zijn. Dit zijn normale reacties bij een abnormale gebeurtenis. We weten dat het overgrote deel van deze mensen zelf in staat is zich aan te passen aan de (nieuwe) situatie en de draad weer op te pakken. Vaak gebeurt dit met steun van de omgeving, door praktische hulp (bij het vinden van werk, school, huisvesting, etc.), sociale en emotionele steun (erkenning, een luisterend oor en, lotgenotencontact) en goede informatievoorziening. Het is meestal niet nodig direct (gespecialiseerde) psychologische hulp te mobiliseren. Te vroeg gespecialiseerde hulp inzetten kan zelfs negatieve gevolgen hebben: mensen kunnen hierdoor onbedoeld in een slachtofferrol geduwd worden en het kan leiden tot stigma en verspilling van energie.

        2. Te lang wachten met ingrijpen kan echter ook tot ongewenste situaties leiden. Veerkracht van getroffenen wordt dan overschat. Het is van belang waakzaam te blijven en (gespecialiseerde) hulp of interventies in te zetten wanneer dat nodig is. Er zijn verschillende tools beschikbaar om de waakzaamheid te ondersteunen (bijvoorbeeld MIRROR-V en de Protect-vragenlijst).

        3. Ontheemden hebben vaak minder natuurlijke hulpbronnen (familie, vrienden, collega’s) tot hun beschikking en laten vaker ontwikkeling van ernstiger mentale klachten zien. Preventieve interventies op groeps- of individueel niveau (afhankelijk van de problematiek, beschikbare capaciteit en middelen) kunnen helpen mensen weer in hun kracht te zetten, sociale cohesie bevorderen, ernstige mentale problemen voorkomen, etcetera. Zie voor meer informatie o.a. de Shortlist preventieve interventies.


      Meer info

        1. Zet in op ondersteuning bij het vinden van werk, opleiding etc.

        2. Faciliteer zelf koken en schoonmaken.

        3.Organiseer activiteiten op de locatie.

        4. Stimuleer aansluiting bij lokale (sport)verenigingen.

          5. Vrijwilligers en professionals van reguliere welzijnsorganisaties kunnen de aansluiting bij reguliere dagbestedingsactiviteiten oppakken.

        Meer info

          Oekraïense jongeren in de middelbareschoolleeftijd zijn een kwetsbare doelgroep maar komen niet snel in beeld van hulp- en zorgverleners.

        Praktische ondersteuning

        Meer info

          1. Uit behoeftepeilingen blijkt dat bewoners vooral veel praktische vragen hebben. .
          2. Uitgangspunt is dat mensen zoveel mogelijk zelf doen (i.v.m. zelfredzaamheid), maar wel op weg geholpen worden. Denk bijvoorbeeld aan:
          1. Hulp bij het invullen van formulieren
          2. Organiseren van toegang tot onderwijs voor kinderen
          3. Wegwijs maken binnen de gemeente
          4. Aanmelden voor zwemles voor kinderen zonder zwemdiploma’s
          5. Bereikbaarheid van voorzieningen nabij de opvanglokactie.
          6. Beschikbaarheid van tolken
          7. Schakelen met een uitzendbureau voor werk.



        Zorg bij gezondheidsklachten (preventie, signaleren, diagnose, behandeling)

        Meer info

          1. Alle betrokkenen rondom vluchtelingen hebben een rol in het signaleren van mogelijk meer serieuze mentale gezondheidsklachten.

          2. Het LOOP heeft een advies m.b.t. informatie, webinars en trainingen voor basiskennis op dit gebied opgesteld.

          3. Als zij die werken met ontheemden niet weten wat zij moeten doen als zij psychische klachten signaleren, kunnen zij altijd contact opnemen met het LOOP (info@loketoekrainepsh.nl).

          4. Wacht niet tot er problemen ontstaan. Zet laagdrempelige psychosociale interventies in. Dat is niet alleen goed voor veerkracht en mentale gezondheid, het geeft ook de mogelijkheid om sluimerende problemen aan het oppervlak te krijgen. Zie ook de volgende vraag.


        Meer info

          1. Wacht niet tot er problemen ontstaan. Zet z.s.m. laagdrempelige psychosociale interventies in die de veerkracht versterken en de positieve mentale gezondheid vergroten. Denk dan bij voorkeur aan preventieve interventies die cultuursensitief zijn. ARQ, Pharos en het LOOP hebben overzichten van dit soort interventies.

          2. De GGD kan adviseren over de opties en meedenken over de implementatie ervan.


        Meer info

          1. Sluit aan bij het natuurlijke herstelvermogen van mensen. Voorkom onnodige medicalisering.

          2. De eigen kringen direct om een vluchteling heen zijn vooral helpend. Kijk daarna eerst of psychosociale problematiek opgepakt kan worden door welzijnswerk of maatschappelijk werk.


        Meer info

          1. Het is in de Oekraïense cultuur minder gebruikelijk om naar een psycholoog te gaan dan in Nederland. Het benutten van eigen taal en cultuur kan het vertrouwen vergroten.

          2. Er zijn meerdere initiatieven om Oekraïners, die bijvoorbeeld al langere tijd in Nederland zijn en een achtergrond in de psychologie hebben, te trainen en in te huren (bijvoorbeeld door gemeenten) t.b.v. lichte psychologische ondersteuning in de opvanglocaties. Dit bevordert de assertiviteit en helpt verergering van (psychische) klachten te voorkomen. De rol van deze Oekraïense psycholoog zou vergelijkbaar kunnen zijn met de rol die een praktijkondersteuner GGZ heeft bij de huisarts.

          3. Is meer gespecialiseerde zorg nodig, dan functioneert de huisarts als poortwachter voor een doorverwijzing. Zorg voor adequate toeleiding naar de huisarts, en wijs de huisarts op de cultuursensitieve sociale kaart in de regio (waar kan de huisarts deze patiënt naar toe verwijzen).

          4. Empatia helpt Oekraïense psychologen en ggz-praktijken om ingezet te worden in de Nederlandse ggz. Het LOOP heeft een up-to-date lijst van waar zij op dit moment aan het werk zijn.


          Algemene aandachtspunten

          Meer info

            1. Er zijn middelen nodig voor de hierboven genoemde activiteiten en voor de inzet van personeel om dit organiseren. Per gemeente c.q. opvanglocatie vraagt dit – i.s.m. betrokken uitvoeringsorganisatie(s) – om een plan van aanpak (inclusief financiering) ten behoeve van de invulling in de praktijk.

            2. Scholing en intervisie voor vrijwilligers en professionals in het omgaan met deze specifieke doelgroep is van belang. Het is slim een gericht aanbod hiervoor in een plan van aanpak per locatie op te nemen.

            3. Ook zijn zorg en aandacht voor de hulpverleners zelf (vrijwilligers en professionals) belangrijk, niet alleen door middel van bijvoorbeeld (psycho)informatie maar ook door het geven van goede zelf- en nazorg.


          Meer info

            De locaties waar langduriger opvang aan vluchtelingen wordt geboden worden na verloop van tijd een soort ‘subbuurt’, onderdeel van de reguliere buurt. Dat kan positief uitwerken maar ook kwetsbaar zijn. Er kan ook ongewenst gedrag binnensluipen.

            Hoe dit zich ontwikkelt doet iets met de beleving van bewoners in de omgeving. Draagvlak voor opvang van vluchtelingen wordt hierdoor beïnvloed. De slechte situatie waarin steeds meer Nederlandse inwoners zelf verkeren (door de economische crisis, energiecrisis, huizencrisis, wachttijden in de gezondheidszorg) kán de sfeer de verkeerde kant doen uitslaan.

            Het is belangrijk dat verantwoordelijke partijen het sentiment onder de bevolking serieus nemen. Dat kan door van tevoren te bedenken hoe omwonenden kunnen worden geïnformeerd over de komst van de locatie en betrokken bij wat er op de locatie gebeurt. Daarna is goed blijven monitoren belangrijk en waar mogelijk reële en passende oplossingen invoeren en maatregelen nemen.




          Hartelijk dank voor het invullen van de checklist, we sturen deze checklist naar onderstaande e-mail adres.

          Hartelijke groet van de partners van het LOOP


          Klik op het pdf-icoon voor een printbare versie

          Wie doet wat? Hierbij een overzicht van alle werkzaamheden van onze partners

          • ARQ heeft alle psychotraumaexpertise onder één dak.
          • GGD-GHOR Nederland is de vereniging voor publieke gezondheid en veiligheid in Nederland.
          • Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) doet onafhankelijk wetenschappelijk onderzoek voor een gezonde bevolking en een duurzame, veilige en gezonde leefomgeving.
          • De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) verbindt alle gemeenten in Nederland en de overzeese gebieden.
          • Nivel is een publieke kennisorganisatie die onderzoek doet naar de gezondheidszorg.
          • Rode Kruis Nederland helpt mensen in nood – wie dan ook, waar dan ook, waarom dan ook.
          • VluchtelingenWerk ondersteunt vluchtelingen en asielzoekers van het moment dat ze worden opgevangen in Nederland totdat ze zelfstandig hun weg hebben gevonden.
          • OPORA Foundation is een collectief van hoogopgeleide professionals die evidence-based beleid, gefundeerd onderzoek en oplossingen voor ontheemden aanbieden.
          • PsyGlobal biedt een breed wereldwijd netwerk van professionals in de geestelijke gezondheidszorg.
          • Trauma Support Ukraine verbindt 125 Oekraïense psychologen in Nederland en heeft meer dan tien jaar ervaring in trauma ondersteuning in oorlogs- en conflictgebieden.
          • Pharos is een landelijk expertisecentrum dat bijdraagt aan het terugdringen van grote gezondheidsverschillen
          • Slachtofferhulp Nederland helpt slachtoffers en nabestaanden van een strafbaar feit, verkeersongeval of ramp verder.
          • MIND Korrelatie is een hulplijn waar iedereen die te maken heeft met psychische en psychosociale problemen terecht kan.
          • Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport zet zich in voor de gezondheid en kwaliteit van leven van alle Nederlanders.
          • Het ministerie van Justitie en Veiligheid is verantwoordelijk voor onze rechtsorde en werkt aan een veiliger en rechtvaardiger samenleving.
          • Het Nederlands Instituut Publieke Veiligheid is het publiek kennisinstituut voor crisisbeheersing en brandweerzorg.

          Op de hoogte blijven over psychosociale hulp in de opvang?

          Het LOOP verstuurt maandelijks een nieuwsbrief met daarin belangrijke onderwerpen die spelen op het gebied van psychosociale hulpverlening (PSH). Zo lichten we elke nieuwsbrief een vraag uit die binnen is gekomen via de helpdesk en welk advies we daarin hebben gegeven. Ook delen wij regelmatig ‘good practices‘. Dit zijn succesvolle initiatieven uit de praktijk. 

          Daarnaast kondigen wij belangrijk nieuws aan, zoals nieuwe webinars, werkbezoeken, nieuwe informatie en tips voor het organiseren van de opvang op alle (leef)gebieden voor ontheemden uit Oekraïne.

          Volg ons op LinkedIn voor meer nieuws en nieuwe updates. 

          Aanmelden nieuwsbrief