Het kan ook helpen om een Oekraïense psycholoog in te zetten, als coach of counselor, om een brug te vormen tussen de ontheemden en de opvangmedewerkers. Dat kan op verschillende manieren. Die kan bijvoorbeeld een spreekuur houden en rondlopen op locatie en laagdrempelige gesprekjes aanknopen met mensen in hun eigen taal. .
In dit opzicht is het ook goed om degene die de interventie geeft, voorafgaand aan de interventie uit te nodigen. Dan is er meer vertrouwen tussen deelnemer en trainer. Dat verlaagt drempels en zorgt voor meer bereidheid om deel te nemen aan een interventie. Zover wij weten gaan aanbieders van LPI’s hier in de regel zorgvuldig mee om, door vooraf een (soms zelfs uitgebreide) kennismaking te organiseren. Desalniettemin is het goed hier attent op te zijn.
Het streven is dat LPI’s toegánkelijk zijn voor alle ontheemden uit Oekraïne, niet dat zij allemaal aan een interventie zouden moeten deelnemen. Bepaalde interventies zijn bovendien bedoeld voor mensen met specifieke klachten. (Zie ook het hoofdstuk De overweging.)
Het is daarom van belang dat je goed in de gaten houdt hoe het met bewoners gaat zodat je kunt zien (signaleren) wie baat heeft bij of toe is aan een interventie. Naast bovengenoemde activiteiten, zijn er ook zogenaamde signaleringstools – van Pharos en War Child bijvoorbeeld – die je hiervoor kunt gebruiken.
Houd er rekening mee dat signaleren en adviseren niet moet doorslaan naar bemoeienis. Het is goed om van volwassene tot volwassene een gesprek te voeren als je denkt dat iemand baat heeft bij deelname aan een interventie. Je kunt iemand niet ‘sturen’ of ‘verplichten’. Deelname blijft uit vrije wil.
Naast het werken aan de vertrouwensband, is het belangrijk om ontheemden zelf te betrekken bij de organisatie van een interventie. Leg de verantwoordelijkheid zoveel mogelijk bij hen. Het is in dat kader belangrijk hun input te vragen: waar hebben jullie behoefte aan? Sleutelpersonen kunnen hierbij helpen. Zij zijn vaak goed in staat om anderen te enthousiasmeren en mobiliseren en om hun ideeën te bundelen en kanaliseren. En vraag hun niet alleen wat ze willen, laat ze het ook zoveel mogelijk zelf regelen: contact met de aanbieder(s), (voor)selecteren van de interventie, werven van deelnemers, vastleggen van data en/of regelen van de locatie. Hoe groter de actieve betrokkenheid, hoe beter.
De bewoners kiezen zo een interventie die beter bij hun behoefte aansluit. Ook vergroot je zo het draagvlak, doordat bewoners ervaren dat ze invloed hebben op de keuze en het proces. Door Oekraïners te betrekken in de uitvoering, kun je met de ondersteuning beter aansluiten bij de specifieke culturele achtergrond. Bovendien heeft dit soort zelfregie een gunstig effect op het psychisch welzijn.
Het is belangrijk dat bewoners tijdig op de hoogte zijn van de (mogelijkheid om deel te nemen aan de) LPI. Leg helder en in de eigen taal uit waarom de LPI aangeboden wordt, wat het doel is en hoe het praktisch georganiseerd is. Vermijd daarbij woorden als ‘psychologie’, ‘psycholoog’, ‘psychische klachten’ en gebruik woorden als ‘training’, ‘trainer’ en ‘je situatie’. Vaak is het beter om hierbij verschillende kanalen te gebruiken en te blijven herhalen. Het kan handig zijn om een telegramgroep (o.i.d.) voor bewoners te hebben waarin evenementen worden aangekondigd en sleutelpersonen hiervoor in te zetten.
Als bewoners zelf in de organisatie betrokken zijn, kunnen zij een belangrijke aanjager zijn om de interventie onder de aandacht van medebewoners te brengen.
Tot slot is het belangrijk om praktische drempels zo veel mogelijk weg te nemen. Dit doe je door rekening te houden met de situatie van de ontheemden. Als bijvoorbeeld veel van hen overdag een baan hebben, plan de interventie dan ’s avonds of in het weekend. Voor bewoners met kinderen kan het de drempel verlagen als je ervoor zorgt dat die worden opgevangen tijdens een activiteit. En als de LPI op een andere locatie plaatsvindt, help je met passend vervoer.
Klachten van ontheemden vragen om interventies die erger voorkomen en
veerkracht en integratie bevorderen
Werk aan vertrouwen, zorg voor signalering en betrokkenheid, communiceer helder en tijdig, en maak deelname gemakkelijk
Bepaal je keuze o.b.v. leeftijd, doel en groepsgrootte. Let op de kwaliteit van LPI's die je zelf kiest
Om LPI's te bekostigen kun je de BooO van de NOO en de meerkostenregeling
Deze tool helpt je om op basis van een paar eenvoudige kenmerken te zien welke interventies de meest passende zijn
Bronnen van de feiten die we hebben gebruikt voor deze handreiking
Oekraïense vluchtelingen hebben verschillende ondersteuningsvragen- en behoeften. Een deel van hen ervaart milde psychische klachten; normale reacties op een abnormale situatie. Soms is er sprake van ernstige psychische klachten, overlast en/of middelenmisbruik. Dat roept allerlei vragen op.
In het volgende webinar gaan we van 15.30 tot 17.00 in op desillusie. Er lijkt nog geen einde aan de oorlog, en Oekraïense ontheemden kunnen voorlopig waarschijnlijk niet terugkeren. Veel mensen hebben hun toekomstperspectief verloren en ervaren een gevoel van desillusie. In dit webinar wordt ingegaan op dit gevoel van desillusie en hoe je ontheemden daarbij kunt ondersteunen.
Disclaimer
Info@loketoekrainepsh.nl
088 662 5816
Het Loket Ontheemden Oekraïne PSH (LOOP) wordt gesubsideerd door het Ministerie van Justitie en Veiligheid.
Het LOOP verstuurt maandelijks een nieuwsbrief met daarin belangrijke onderwerpen die spelen op het gebied van psychosociale hulpverlening (PSH). Zo lichten we elke nieuwsbrief een vraag uit die binnen is gekomen via de helpdesk en welk advies we daarin hebben gegeven. Ook delen wij regelmatig ‘good practices‘. Dit zijn succesvolle initiatieven uit de praktijk.
Daarnaast kondigen wij belangrijk nieuws aan, zoals nieuwe webinars, werkbezoeken, nieuwe informatie en tips voor het organiseren van de opvang op alle (leef)gebieden voor ontheemden uit Oekraïne.
Volg ons op LinkedIn voor meer nieuws en nieuwe updates.