Zo’n vier op de vijf Oekraïense ontheemden heeft psychische klachten. Laagdrempelige psychosociale interventies (LPI’s) kunnen helpen die te verminderen en erger te voorkomen. Slechts één op de zeven gemeenten zet echter LPI’s in. Om barrières hiervoor zoveel mogelijk weg te nemen en de inzet van LPI’s te stimuleren hebben we deze handreiking gemaakt.
We vertellen via onderstaande tegels over het belang en financiering van LPI’s, hoe je een keuze kunt maken tussen de verschillende psychosociale interventies en hoe je ze succesvol kunt inzetten. Het beste kun je alles hieronder tot je nemen. Als je al voorkennis hebt (of haast) kun je je ook beperken tot de hoofdstukken (tegels) die voor jou vooral relevant zijn.
Jongeren en volwassenen met een vluchtelingenachtergrond lopen door hun ervaringen een groter risico om psychische klachten te ontwikkelen. Studies laten zien dat een forse groep kampt met milde tot matig ernstige psychische klachten en dat circa 20% een posttraumatische stressstoornis en/of een depressie ontwikkelt.
Psychische problemen hebben een negatieve invloed op het (toekomstig) functioneren van de vluchtelingen en hun vermogen om te leren, integreren en participeren. Het tijdig signaleren van klachten én het krijgen van goede begeleiding en zorg zijn van groot belang bij de aanpak van psychische problematiek.
Veel vluchtelingen krijgen – om verschillende redenen – vaak te laat (passende) zorg. Milde psychische klachten ontwikkelen vaker naar ernstige klachten. Verschillende studies onder ontheemde Oekraïners laten zien dat de psychische nood onder hen groot is. Iedere ontheemde Oekraïner in Nederland zou daarom op z’n minst toegang moeten hebben tot een laagdrempelige psychosociale interventie (LPI).
Zo helpen psychosociale interventies bijvoorbeeld bij het vroegtijdig signaleren van psychische klachten en kunnen ervoor zorgen dat mensen tijdig passende hulp krijgen. Verder richten de interventies zich op het vergroten van de veerkracht en het versterken van de mentale gezondheid. Zo kunnen zij voorkomen dat psychische klachten verergeren.
Ondanks de vele voordelen blijkt uit verschillende analyses dat gemeenten LPI’s nog erg beperkt inzetten, zeker afgezet tegen de grote hoeveelheid psychische klachten onder ontheemden uit Oekraïne.
(Samengevat komt het beeld uit deze analyses erop neer dat zo’n 80 procent van de ontheemden tenminste milde psychische klachten heeft en dat minder dan 15 procent van gemeenten LPI’s inzet. Voor bronnen voor deze en andere uitspraken in dit document, zie de literatuurlijst.)
Moeilijkheden bij het maken van een keuze voor een LPI en de organisatie ervan lijken gemeenten te weerhouden ze in te zetten.
Zo is niet iedereen even bewust van de voordelen. Daarnaast is het niet altijd helder hoe interventies gefinancierd kunnen worden. Ook heerst het idee bij velen dat Oekraïners een hoge drempel ervaren als het gaat om deelname aan dit soort activiteiten.
Om deze barrières zoveel mogelijk weg te nemen en het gebruik van LPI’s te stimuleren hebben wij deze handreiking opgesteld. Hierin staat wat het belang is van LPI’s, welke financieringsbronnen er zijn en hoe je een keuze kunt maken tussen de verschillende interventies. Ook leggen we uit hoe je een interventie succesvol kunt inzetten.
Klachten van ontheemden vragen om interventies die erger voorkomen en
veerkracht en integratie bevorderen
Werk aan vertrouwen, zorg voor signalering en betrokkenheid, communiceer helder en tijdig, en maak deelname gemakkelijk
Bepaal je keuze o.b.v. leeftijd, doel en groepsgrootte. Let op de kwaliteit van LPI's die je zelf kiest
Om LPI's te bekostigen kun je de BooO van de NOO en de meerkostenregeling
van VWS gebruiken
Deze tool helpt je om op basis van een paar eenvoudige kenmerken te zien welke interventies de meest passende zijn
Voor de feiten in deze handreiking hebben we bepaalde bronnen gebruikt
In het volgende webinar gaan we van 15.30 tot 17.00 in op desillusie. Er lijkt nog geen einde aan de oorlog, en Oekraïense ontheemden kunnen voorlopig waarschijnlijk niet terugkeren. Veel mensen hebben hun toekomstperspectief verloren en ervaren een gevoel van desillusie. In dit webinar wordt ingegaan op dit gevoel van desillusie en hoe je ontheemden daarbij kunt ondersteunen.
Disclaimer
Info@loketoekrainepsh.nl
088 662 5816
Het Loket Ontheemden Oekraïne PSH (LOOP) wordt gesubsideerd door het Ministerie van Justitie en Veiligheid.
Het LOOP verstuurt maandelijks een nieuwsbrief met daarin belangrijke onderwerpen die spelen op het gebied van psychosociale hulpverlening (PSH). Zo lichten we elke nieuwsbrief een vraag uit die binnen is gekomen via de helpdesk en welk advies we daarin hebben gegeven. Ook delen wij regelmatig ‘good practices‘. Dit zijn succesvolle initiatieven uit de praktijk.
Daarnaast kondigen wij belangrijk nieuws aan, zoals nieuwe webinars, werkbezoeken, nieuwe informatie en tips voor het organiseren van de opvang op alle (leef)gebieden voor ontheemden uit Oekraïne.
Volg ons op LinkedIn voor meer nieuws en nieuwe updates.